Wybory

Każdy obywatel posiada dwa głosy podczas wyborów do Bundestagu. (© dpa)
Od 1949 roku obywatele Republiki Federalnej Niemiec wybierają posłów do Niemieckiego Bundestagu zgodnie z zasadami wyborów powszechnych, bezpośrednich, wolnych, równych i tajnych, na okres czterech lat. Tak przewiduje artykuł 39 Ustawy Zasadniczej dla Republiki Federalnej Niemiec.
Wybrani posłowie są, jak tam napisano, „przedstawicielami całego narodu i nie są związani ani poleceniami, ani instrukcjami, lecz kierują się wyłącznie własnym sumieniem.“
Wszyscy Niemcy, którzy w dniu wyborów ukończyli osiemnasty rok życia, w wyborach do Bundestagu posiadają zasadniczo czynne i bierne prawo wyborcze.
Pierwszy nowo wybrany Niemiecki Bundestag zwołano w Bonn 7 września 1949 roku.
Od momentu wyborów do Niemieckiego Bundestagu drugiej kadencji w 1953 roku podczas wyborów do Bundestagu oddawane są dwa głosy. Oddając pierwszy głos wyborca bezpośrednio głosuje na kandydata ze swojego okręgu wyborczego. W Niemczech jest 299 okręgów wyborczych, a w każdym z nich mieszka około 250 000 Niemców. Oddając drugi głos wyborca opowiada się za konkretną partią.
Kolejność kandydatów na liście ustala się uprzednio podczas zjazdów partii. W przypadku wygaśnięcia mandatu posła do parlamentu, w jego miejsce wchodzi kolejny kandydat, który jeszcze nie został uwzględniony, z listy krajowej tej partii, z której ustępujący poseł został wybrany do Bundestagu. Jeżeli na liście krajowej nie ma już kandydata, któremu można przydzielić mandat poselski, wówczas mandat ten pozostaje nieobsadzony.
Bundestag składa się z 630 posłów. Dla proporcjonalnego składu parlamentu decydujące znaczenie ma jedynie wynik wyborów w zakresie oddania drugiego głosu ⟨głosu na określoną partię albo ugrupowanie polityczne⟩. W zakresie podziału mandatów najpierw jest sprawdzane, ile mandatów przysługuje określonej partii w całej Republice Federalnej Niemiec. Następnie dokonuje się ich podziału według list danej partii w poszczególnych krajach związkowych. Celem przydziału mandatów kandydaci z największą liczbą uzyskanych pierwszych głosów w swoim okręgu są następnie klasyfikowani według malejących udziałów głosów i według klasyfikacji przesuwają się w stronę czołówki listy w danym kraju związkowym. Odpowiednio do tej kolejności mandaty są przydzielane zwycięskim kandydatom z okręgów wyborczych.
Jeżeli liczba zwycięskich kandydatów w danym okręgu wyborczym przekracza liczbę mandatów – a zatem nie pokrywa się z wynikiem głosowania w zakresie oddanych drugich głosów, wówczas kandydaci, którzy uzyskali najsłabsze wyniki, nie otrzymują mandatu (pokrycie proporcjonalne wg. uzyskanych drugich głosów). Jeżeli w danym kraju związkowym dana partia uzyskuje więcej mandatów niż posiada zwycięskich kandydatów w okręgach wyborczych, wówczas przydziela się pozostałe mandaty kandydatom z listy.
Zasadniczo każda partia musi w całych Niemczech uzyskać przynajmniej pięć procent drugich głosów, aby być reprezentowana w Bundestagu. Jeżeli dana partia uzyska mniej niż pięcioprocentowy udział drugich głosów, wówczas może jednak wejść do Bundestagu z taką ilością mandatów, która odpowiada jej udziałowi w uzyskanych głosach drugich, o ile zdobyła mandat bezpośredni w przynajmniej trzech okręgach wyborczych (klauzula podstawowego mandatu poselskiego).
Przebieg wyborów do Bundestagu reguluje federalna ordynacja wyborcza. Bundestag kontroluje ważność wyborów zgodnie z ustawą o kontroli wyborów.